27 Şubat 1909 Cumartesi - Beyazıt'ta Medrese talebelerinin bir miting tertiplemeleri ve Bediüzzaman’ın kargaşayı önlemesi
Osmanlılarda "ilmiye sınıfı", yani medrese talebeleri askere alınıyordu. II. Meşrutiyetin ilanından sonra Harbiye Nezareti bu imkanın kötüye kullanıldığı gerekçesiyle medrese talebelerini imtihana tabi tutmaya karar verdi. İmtihanı kazananlar askere gitmekten muaf tutulup ilmî çalışmalarına devam edecek, kazanamayanlar ise askere alınacaktı.
Talebeler imtihana hazırlanmak için kendilerine tanınan sürenin kısa olduğu gerekçesiyle 27 Şubat 1909 Cumartesi günü Bayazid'de bir miting tertip ettiler.
Bu heyecanlı topluluğa yetişen Bediüzzaman yaptığı bir konuşma ile heyecanı teskin etti. Bediüzzaman, şeriatla meşrutiyetin hakikî münasebetini ve istibdadın şeriatla hiç bir ilgisinin olmadığını izah ederek, kalabalığı yatıştırdı. Daha o gün çıkması muhtemel bir kargaşalığı da böylece önlemiş oldu.
Bediüzzaman "İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi"nde konuyla ilgili olarak,
BİRİNCİ CİNAYET: Geçen sene bidayet-i hürriyette elli-altmış telgraf umum şark aşîretlerine sadaret vasıtasıyla çektim. Meali şu idi:
"Meşrutiyet ve kanun-u esasî işittiğiniz mes'ele ise; hakikî adalet ve meşveret-i şer'iyeden ibarettir. Hüsn-ü telakki ediniz. Muhafazasına çalışınız. Zira, dünyevî saadetimiz meşrutiyettedir. Ve istibdaddan herkesten ziyade biz zarardîdeyiz."
Her yerden bu telgrafların cevabı, müsbet ve güzel olarak geldi. Demek vilayat-ı şarkıyeyi tenbih ettim, gafil bırakmadım. Tâ yeni bir istibdad onların gafletinden istifade etmesin. Neme lâzım demediğimden cinayet işledim ki, bu mahkemeye girdim...
Divan-ı Harb-i Örfi - 13
